Broni nie złożę. Munduru nie zdejmę. Tak mi dopomóż Bóg.” Major Henryk Dobrzański „Hubal” uhonorowany na ziemi przemyskiej
Oprac.: M. Dachnowicz
Dzisiaj, tj. 25 września 2022 r. na jednej ze ścian gmachu Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej odsłonięto tablicę poświęconą majorowi Henrykowi Dobrzańskiemu. Tablicę ufundował rzeszowski Instytut Pamięci Narodowej. Uroczystości rozpoczęły się w samo południe słowem wstępnym i powitaniem gości przez dyrektora Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej Jana Jarosza. Następnie dr Julian Fac przybliżył zebranym postać majora Henryka Dobrzańskiego w tym jego związki z Podkarpaciem. Rodzina majora wywodzi się z Dobrej pod Sanokiem, a on sam urodził się w Jaśle. Henryk Dobrzański z początkiem I wojny światowej, jeszcze jako nastolatek, trafił do 2 Pułku Ułanów Legionów Polskich, z którym przeszedł w latach I wojny światowej karpacki szlak bojowy. W trakcie walk polsko – ukraińskich Dobrzański objął dowództwo utworzonego w pułku oddziału wydzielonego w sile plutonu i znalazł się w grupie mjr. Juliana Stachiewicza. Z końcem 1918 r. został awansowany do stopnia chorążego i przejął dowództwo szwadronu „Odsieczy Lwowa”, w dywizji płk. Władysława Sikorskiego. Odznaczony „Gwiazdą Przemyśla”. Po prezentacji historycznej dr Lucjana Faca głos zabrał wnuk majora Henryk Sobierajski, wicemarszałek województwa podkarpackiego Piotr Pilch oraz prezydent miasta Przemyśla Wojciech Bakun. Następnie zebrani wysłuchać mogli pięknego występu solistów z zespołu wokalnego „Hubal”. Na cześć majora Henryka Dobrzańskiego została oddana salwa honorowa oraz odczytany został apel pamięci. Pamięć o tej wybitnej postaci została przypieczętowana tablicą, którą tuż po poświęceniu odsłonili; wnuk majora Henryka Dobrzańskiego Henryk Sobierajski, dowódca 5 Batalionu Strzelców Podhalańskich Ppłk Marcin Zalewski, starosta przemyski Jan Pączek, prezydent miasta Przemyśla Wojciech Bakun oraz dyrektor rzeszowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej dr Dariusz Iwaneczko. Po odsłonięciu zebrani mogli złożyć biało czerwone kwiaty i zapalić znicze. W imieniu władz powiatu przemyskiego wiązankę kwiatów złożył starosta przemyski Jan Pączek wraz z wiceprzewodniczącą rady powiatu przemyskiego Bożeną Ryczan. Obecny na uroczystościach przewodniczący rady powiatu przemyskiego Wojciech Bobowski wiązankę kwiatów złożył wraz ze swoją siostrą Marią Leszczyńską jako potomkowie Hubalczyka Tomasza Bobowskiego. Przewodniczący rady powiatu przemyskiego Wojciech Bobowski na zakończenie uroczystości pod gmachem muzeum wspomniał postać majora i jego zasług dla Polski, przybliżył swoje związki rodzinne z majorem Henrykiem Dobrzańskim ale także historię starań aby do dzisiejszej uroczystości mogło dojść, a sama postać majora w Przemyślu została na trwale upamiętniona. Dziękując przy tym z całego serca wszystkim, którzy się do tego godnego upamiętnienia przyczynili. Zwrócił też uwagę na liczną reprezentacje z gminy Bircza na czele z wiceprzewodniczącą rady Elżbietą Kunik. SP w Birczy nosi chlubne imię mjr. Henryka Dobrzańskego „Hubala”, dlatego dyrekcji wraz z kadrą i uczniami nie mogło braknąć na tych uroczystościach.
„Był to człowiek, który to swoim żołnierzom powiedział; „Broni nie złożę. Munduru nie zdejmę. Tak mi dopomóż Bóg”. Zdobywał niesamowitą sympatię wśród miejscowej ludności, gdzie ten oddział działał. Mam zaszczyt być synem Hubalczyka, leśniczego z lasów koneckich z Rudy Malanieckiej, który nawiązał kontakt z oddziałem. Jeździł do babci majora do Marii Dobrzańskiej przekazując dokumenty, korespondencję i inne rzeczy. Jak się grunt zaczął palić przystąpił do oddziału, w którym był do końca, czyli do śmierci majora. Myślę, że stanowi on wzór dla nas wszyskich. Jestem przekonany, że dzięki majorowi, dzięki żołnierzom Polski podziemnej, dzięki żołnierzom września 1939 r. i żołnierzom wszystkich frontów, którzy walczyli podczas II wojny światowej my dzisiaj żyjemy w wolnym kraju.” – posumował swoje wystąpienie przewodniczący Bobowski. Zwieńczeniem uroczystości było otwarcie wystawy w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej pt. „Hubal. Henryk Dobrzański 1897-1940”, podczas której, wnuk majora Dariusz Sobierajski oraz prezes stowarzyszenia „Hubalowa Rodzina” Andrzej Dyszyński złożyli podziękowania nauczycielce z Birczy Marcie Kostce za wszelkie starania upowszechniające postać majora Henryka Dobrzańskiego nie tylko na ziemi przemyskiej ale daleko poza nią.
